Vrijwilligers werven die met een kwetsbare doelgroep gaan werken
Voor veel organisaties die met vrijwilligers werken blijft het lastig om goede en voldoende vrijwilligers te vinden. Het werven van de juiste vrijwilligers kan dan ook moeilijk zijn. In dit artikel wordt de vraag beantwoord hoe en waar vrijwilligers geworven kunnen worden die met een kwetsbare doelgroep aan de slag willen gaan. Een voorbeeld van een kwetsbare groep is kinderen.
Wie zijn die kwetsbare mensen
Kwetsbare mensen kunnen vaak wel een beetje hulp gebruiken. Het gaat dan ook om mensen voor wie deelname aan de samenleving niet vanzelfsprekend is. Maatschappelijke ondersteuning is een vorm van hulp die aan deze doelgroep aangeboden kan worden. Daarbij kan je denken aan ondersteuning in de vorm van een opvanginstelling maar bijvoorbeeld ook ondersteuning door maatschappelijk werkers op het gebied van:
● Ouderen
● Jongeren
● Mensen met een migratieachtergrond
● Dak- en thuislozen
Het komt vaak voor dat deze maatschappelijk werkers vrijwilligers zijn.
Groepen die vaak als kwetsbaar worden beschouwd, zijn mensen:
● met een lichamelijke beperking
● met chronisch (constante) psychische problemen
● met een verstandelijke beperking
● met zowel geestelijk als maatschappelijke problemen
● met lichte opvoed- en opgroeiproblemen
● die betrokken zijn bij huiselijk geweld
● die uitgestoten (dreigen te) worden wegens hun seksuele oriëntatie
● met meervoudige problematiek (waaronder verslaafden)
Jonge vrijwilligers
Kinderen tot 16 jaar mogen geen vrijwilligerswerk doen. Wel zijn er een aantal uitzonderingen:
- Kinderen vanaf 12 jaar mogen hulparbeid verrichten in het kader van een alternatieve straf.
- Kinderen vanaf 13 jaar mogen buiten schooltijd lichte, niet-industriële hulparbeid verrichten.
- Kinderen vanaf 14 jaar mogen buiten schooltijd lichte hulparbeid verrichten die samenhangt met het onderwijs.
- Kinderen vanaf 15 jaar mogen buiten schooltijd ochtendkranten bezorgen en lichte, niet-industriële arbeid verrichten.
Vrijwilligers onder de 18 jaar zijn volgens de Arbeidsomstandighedenwet (ARBO) een kwetsbare groep. Daarom geldt voor deze jonge vrijwilligers zowel de arbeidsomstandighedenwet als de Arbeidstijdenwet.
Tips om kwetsbare doelgroepen goed te helpen
Er zijn verschillende hulpmiddelen voor vrijwilligers om hen te ondersteunen in de omgang met kwetsbare doelgroepen. De voorbeelden die we hieronder noemen zijn ontwikkeld door Movisie, het landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken.
Handleiding: Een sterk sociaal netwerk
Deze handleiding is bedoeld voor vrijwilligers en organisaties die een netwerk willen opzetten voor kwetsbare burgers en specifieke doelgroepen. Iedereen die informele ondersteuning of vrijwillige hulpverlening biedt aan kwetsbare gezinnen of personen, kan deze handleiding gebruiken.
Handreiking: BIPOC en biculturele lhbti+ personen
In deze handreiking wordt beschreven welke ervaringen BIPOC en biculturele lhbti+ personen hebben en welke initiatieven zich inzetten voor deze groep. Er staan praktische tips in voor gemeenten, belangenorganisaties en professionals werkzaam in het sociaal domein, zorg en welzijn en iedereen die bij wil dragen aan de verbetering van de positie van BIPOC en biculturele lhbti+ personen.
Hoe bereiken en betrekken we ouderen?
Hoe kunnen ouderen op een fijne manier oud worden in hun eigen omgeving? Daarvoor is het belangrijk om goed te luisteren naar wat ouderen zelf vinden en willen. Movisie ontwikkelde een toolkit, met een aanpak om erachter te komen wat ouderen wensen en belangrijk vinden.
Inclusief communiceren over mensen met een beperking
Steeds vaker zien we mensen met een beperking in de media. Denk bijvoorbeeld aan een meisje met het syndroom van Down en een jongen in een elektrische rolstoel in een populair speelgoedboek. Langzaam worden mensen met een beperking dus beter zichtbaar en dat is goed nieuws. Maar hoe zorg je dat deze beeldvorming niet stereotiep is en niet (onbedoeld) vooroordelen versterkt? Op basis van de wetenschappelijke literatuur geeft Movisie acht tips aan communicatiemedewerkers.
Dit zijn een paar voorbeelden van tips en tricks vanuit Movisie. Op basis van hun jarenlange ervaring en hun samenwerking met andere betrokken organisaties hebben zij veel kennis opgedaan. Deze kennis delen zij op hun website www.movisie.nl. Heb je een specifieke kwetsbare doelgroep waarmee je aan de slag wilt, kijk dan vooral op de website van Movisie welke kennis zij hierover met jou kunnen delen!
Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)
Wanneer je een nieuwe baan begint of start met vrijwilligerswerk mag jouw werkgever jou vragen om een VOG aan te bieden. In sommige branches is dit zelfs wettelijk verplicht. Dat is bijvoorbeeld in de kinderopvang of als je gaat werken met vertrouwelijke gegevens, met kwetsbare personen en als je werkt met geld en goederen. Ook als je in het onderwijs werkt, gastouder bent of als taxichauffeur gaat werken is dit verplicht.
Via de website van het Ministerie van Justitie en Veiligheid lees je meer over hoe dit precies werkt. Het aanvragen van jouw VOG kan heel makkelijk via Justis.
Wervingsbeleid
Als je nieuwe vrijwilligers aan wilt nemen is het voor jouw organisatie erg belangrijk dat je de juiste persoon op de juiste plaats krijgt. Iemand die enthousiast en vol energie aan de slag gaat en de juiste kennis en ervaring meebrengt. Het helpt dan in ieder geval als je een wervingsbeleid hebt binnen jouw organisatie. In een eerder artikel van Zorgzaam010 wordt hier middels een stappenplan hulp bij geboden. De stappen zijn:
- Het vrijwilligersbestand in beeld brengen.
- De ontwikkelingen in je vrijwilligersbestand in beeld brengen.
- Scherp krijgen of je wil gaan werven.
- Jouw doelen vaststellen.
- Bepalen wie jouw doelgroep is.
- Een vacaturetekst schrijven.
- De activiteiten bepalen.
- Een planning maken.
- Het plan uitvoeren.
Belangrijk onderdeel van de vacaturetekst is een omschrijving van de functie en een profielbeschrijving van de vrijwilliger die je zoekt. Daarmee wordt het voor vrijwilligers duidelijk waar je precies naar op zoek bent.
Voor een goede functieomschrijving kan je de volgende vragen beantwoorden:
- Welke taken gaat de vrijwilliger uitvoeren?
- Wanneer is de vrijwilliger nodig? Hoe vaak en hoeveel uur?
- Wat moet de vrijwilliger kunnen?
- Zijn er nog andere bijzonderheden?
In de profielbeschrijving staat bijvoorbeeld:
- Of je iemand met bepaalde ervaring zoekt;
- Hoe je verwacht dat de vrijwilliger samenwerkt en/of een
- Bepaalde mate van verantwoordelijkheid krijgt/neemt.
Zorg ook dat je vacature goed is geschreven en neem snel contact op als iemand op jouw vacature reageert; het liefst binnen twee dagen.
Werven van een specifieke doelgroep
Soms zoek je als organisatie iets speciaals in je vrijwilligers. Misschien wil je wel graag vooral jongeren aantrekken die vrijwilligerswerk willen doen. Als dat voor jou ook een belangrijke doelgroep is, dan heeft Zorgzaam010 een handige toolkit jongeren werven voor je klaarstaan in hun kennisbank met handige tips en handvatten.
Het kan ook zo zijn dat je graag nieuwe vrijwilligers wilt werven die graag met een kwetsbare doelgroep willen en kunnen werken zoals met kinderen. Als je hebt bepaald naar wat voor vrijwilliger je op zoek bent, is het belangrijk dat je nagaat waar en hoe je die vrijwilliger kan vinden.
● Is de nieuwe vrijwilliger iemand die je het beste kan bereiken via sociale media of leest deze persoon juist de krant?
● Is deze persoon overdag aan het werk en dus vooral ‘s avonds bereikbaar?
● Is er een plek waar jouw doelgroep bijeen komt en waar je met potentiële vrijwilligers in gesprek kan komen? Denk hierbij aan locaties zoals de vrijwilligerscentrale, het arbeidsbureau, opleidingsinstituten, loketten in het gemeentehuis, de leestafels en folderrekken in de openbare bibliotheek, lokale scholen, crèches en kinderopvanglocaties, enzovoort.
Zorgzaam010
Zorgzaam010 is een platform van, door en voor alle inwoners van Rotterdam. Sinds 2016 worden er met dit platform tienduizenden Rotterdammers aan elkaar verbonden. Organisaties kunnen hier ook een vacature plaatsen wanneer zij op zoek zijn naar vrijwilligers. Wanneer je in de vacaturetekst duidelijk hebt aangegeven om wat voor soort vrijwilligerswerk het gaat en wat je zoekt in een vrijwilliger, kunnen Rotterdammers hier gericht op reageren.
Andersom kunnen vrijwilligers ook hun profiel op de website plaatsen als zij zoeken naar een leuke organisatie om vrijwilligerswerk bij te doen. Hierin kunnen zij zelf ook aangeven welke ervaring ze hebben en wat ze leuk vinden.
Naast de reacties die je als organisatie krijgt op jouw vacature kan je ook actief zoeken tussen alle profielen van vrijwilligers (het hulpaanbod). Door de filters te gebruiken worden de profielen van vrijwilligers zichtbaar die passen bij jouw hulpvraag. Gebruik bijvoorbeeld de filter “Erop uit” onder het kopje "Sociaal". Op die manier kan je zelf een selectie maken van vrijwilligers die goed lijken te passen bij jouw organisatie.
Andere tips voor het werven van vrijwilligers
Wanneer je vrijwilligers wil werven voor jouw organisatie heeft Zorgzaam010 in eerdere artikelen nog wat tips op een rijtje gezet. Zo is het belangrijk om bij het werven van vrijwilligers niet te discrimineren. In een artikel over dit thema wordt uitgelegd hoe je kan voorkomen dat je discrimineert bij het werven. Ook is het goed om na te denken over het beste moment om te beginnen met werven. Over de beste maand, de beste dag en de beste tijd om vrijwilligers te werven heeft Zorgzaam010 ook een paar tips voor je.
