Stage vs. vrijwilligerswerk

Een stage is een onderdeel van een opleiding waarbij je op de werkvloer leert. Je gaat de opgedane kennis van school in praktijk brengen. Wat is het verschil tussen een stage en vrijwilligerswerk? En kan het ook samenvallen? 

Vrijwilligerswerk 

Vrijwilligers hebben meestal geen arbeidscontract met de organisatie waar zij voor werken. Dit komt doordat zij geen salaris ontvangen. Wat wel kan is dat een organisatie met haar vrijwilligers een vrijwilligersovereenkomst aangaat. Dat is een lijst met afspraken tussen de organisatie en de vrijwilliger. Een vrijwilligersovereenkomst is niet verplicht, maar zorgt er wel voor duidelijkheid. Daarnaast kan het zo zijn dat een vrijwilliger een vrijwilligersvergoeding en/ of een onkostenvergoeding ontvangt. 

Er zijn regels voor vrijwilligerswerk. Hieronder vind je de belangrijkste samengevat:

• Vrijwilligers zetten zich in omdat ze het leuk vinden of bijvoorbeeld hun talenten verder ontwikkelen. Vrijwilligerswerk wordt niet betaald en is een aanvulling op regulier werk.

• Bij vrijwilligerswerk is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst en/of dienstverband. Natuurlijk kan er door jou wel een vrijwilligersovereenkomst opgesteld worden.

• Het is niet de bedoeling dat vrijwilligers de werkzaamheden doen waarvoor een betaalde vacature uit staat. De vacatures moeten al geruime tijd door vrijwilligers worden vervuld.

• Voor het vrijwilligerswerk is namelijk geen gespecialiseerde opleiding nodig.

• Vrijwilligerswerk is beperkt in omvang naar vermogen van de vrijwilliger.

Stage

Bij een stage moet vooral het leren centraal staan. In een leerplan wordt vastgelegd wat de afspraken zijn tussen het stagebedrijf en de stagiair (en de school). Daarin staat bijvoorbeeld welke begeleiding de stagiair krijgt vanuit het bedrijf. De stagiair mag nooit een gewone werknemer van het bedrijf vervangen. 

Vaak is er sprake van een stagevergoeding, maar dat is niet verplicht. Het stagebedrijf bepaalt zelf hoe hoog het bedrag is. Er is geen minimumbedrag of maximumbedrag voor een stagevergoeding. In 2023 is wel het Stagepact getekend dat geldt tot 2027. Het pact is ondertekend door verschillende partijen zoals jongerenorganisaties, mbo-scholen, bonden, docenten, werkgevers en overheden. Er zijn bijvoorbeeld afspraken gemaakt over dat mbo-studenten een passende vergoeding krijgen voor hun stage. Ook is afgesproken dat werkgevers en werknemers aan de slag gaan om een vergoeding in de CAO op te nemen. Daarbij komt er meer aandacht voor het realiseren van genoeg stageplekken en betere stagebegeleiding. 

Werkervaringsplekken

Een werkervaringsplek of -plaats is een tijdelijke werkplek om ervaring op te doen. Vaak worden stage, werkervaringsplek of andere begrippen door elkaar gebruikt. Voor de wet gelden hiervoor dezelfde regels. Het gaat namelijk om het leren op de werkvloer. Wat voor type werk je doet, is minder belangrijk. Ook bij een werkervaringsplek is er sprake van een overeenkomst. 

Maatschappelijke stage

Tijdens een maatschappelijke stage doe je vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld in een buurthuis of op een zorgboerderij. Ben je 13, 14 of 15 jaar? Dan mag je daarbij geen zwaar werk uitvoeren. De school moet een stageovereenkomst afsluiten met de organisatie waarvoor je werkt. Je moet dit dus via de school regelen. De maatschappelijke stage is sinds schooljaar 2014-2015 niet meer verplicht.

Maatschappelijke stage is vrijwilligerswerk: onbetaald iets doen voor een ander en tegelijkertijd werken aan persoonlijke ontwikkeling, tijdens de middelbare schoolperiode. Het kan dus zo zijn dat je als stage vrijwilligerswerk verricht. Daarbij is het vooral erg belangrijk dat er goede afspraken worden gemaakt en dat deze netjes vast worden gelegd. 

Wat er allemaal onder maatschappelijke stageplekken valt is niet duidelijk. 

Maatschappelijke diensttijd

In september 2018 zijn de proeftuinen van de maatschappelijke diensttijd gestart in Nederland. Tijdens de maatschappelijke diensttijd leer je iets nieuws en doe je daarbij iets voor een ander en de samenleving. Zo ontwikkel je je vaardigheden én je talent. 

De maatschappelijke diensttijd is voor jongeren tussen de 14 en 27 jaar. Het is de bedoeling dat zij daar minimaal 80 uur aan besteden binnen 6 maanden. Omdat de proeftuin succesvol bleek, zijn er vanaf februari 2020 weer nieuwe projecten gestart. Daarmee is de maatschappelijke diensttijd officieel gestart. 

De deelnemende Rotterdamse projecten zijn onder andere : het GLOW UP! project, het ' Rotterdamse Helden project' van de Unie Van Vrijwilligers, het project van Young Impact en het 'YourCube project' van Netwerk Nieuw Rotterdam.

Meer weten? In dit artikel op Zorgzaam010 lees je meer over de maatschappelijke diensttijd. 

Dit artikel is opgesteld door/ in samenwerking met BMC/ Advies op Maat. Heb je een verdiepende vraag of wil je een andere vraag stellen waarop je het antwoord niet in de Kennisbank kunt vinden? Dien die vraag dan in door een e-mail te sturen naar netwerk@zorgzaam010.nl.