Gemeenten aan zet binnen het sociale domein
Een nieuw kabinet kan gevolgen hebben voor stichtingen en verenigingen in het sociale domein en de culturele sector. Hier zijn een aantal voorbeelden die van belang kunnen zijn:
1. Beleidsveranderingen en -aanpassingen
Het nieuwe kabinet kan besluiten om het sociaal beleid, culturele beleid of zelfs specifieke regelingen voor stichtingen en verenigingen te herzien. Dit kan invloed hebben op de financiering en subsidies die verhoogd of verlaagd kunnen worden (door investeringen of juist door bezuinigingen). Ook kunnen er nieuwe wetten en regels worden ingevoerd die invloed hebben op de administratieve lasten, belastingverplichtingen, of andere juridische aspecten van stichtingen en verenigingen. Daarnaast kunnen er veranderingen komen in de wetgeving rondom vrijwilligerswerk en de financiering binnen stichtingen. Dit kan de manier waarop stichtingen hun medewerkers en vrijwilligers vergoeden of ondersteunen beïnvloeden.
2. Impact op het sociale domein
Beleidskeuzes in het sociaal domein, zoals zorg en welzijn, kunnen gevolgen hebben voor stichtingen die actief zijn in bijvoorbeeld jeugdzorg, ouderenzorg of maatschappelijke opvang. Het kabinet kan nieuwe maatregelen nemen om deze sectoren te verbeteren, bijvoorbeeld door de decentralisatie (= beslissingsbevoegdheid verspreiden over meerdere personen en groepen) van zorg verder door te zetten of juist te centraliseren (= de bevoegdheid voornamelijk bij bepaalde groepen en personen neerleggen).
Ook kan er besloten worden om meer nadruk te leggen op sociale inclusie, participatie en de bestaanszekerheid van kwetsbare groepen, zoals mensen met een beperking, vluchtelingen, of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
3. Veranderingen in de culturele sector
Er kan extra aandacht komen voor cultuurparticipatie, bijvoorbeeld door programma's die kunst en cultuur toegankelijker maken voor een breder publiek, met speciale nadruk op jongeren, laagopgeleiden of sociaal kwetsbare groepen.
4. Maatschappelijke ontwikkelingen
Het kabinet kan initiatieven ondersteunen die samenwerking tussen verschillende maatschappelijke organisaties bevorderen. Dit kan stichtingen en verenigingen helpen om hun werk effectiever te doen door bijvoorbeeld gezamenlijke projecten of het delen van kennis tussen meerdere organisaties.
Gemeenten spelen een grote rol bij een kabinetsverandering om verschillende redenen. Dit komt doordat er in Nederland een decentralisatie heeft plaatsgevonden wat ervoor gezorgd heeft dat veel taken van de centrale overheid naar gemeenten zijn overgeheveld. De gemeente is daardoor direct betrokken en verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid van het kabinet. Gemeenten moeten dan snel inspelen op veranderingen in wet- en regelgeving en de gevolgen daarvan voor de lokale dienstverlening. Hierbij moet de gemeente rekening houden met de belangen van de lokale bevolking. Beleidsveranderingen kunnen namelijk invloed hebben op specifieke regio’s of steden, zoals nieuwe bezuinigingen of beleidsinitiatieven die lokaal aangepast moeten worden. Zij kennen ook de subsidies toe aan de organisaties en moeten daarbij rekening houden met veranderingen in de wet en regelgevingen. Hierdoor hebben de gemeenten een belangrijke rol in het stimuleren van samenwerking tussen verschillende maatschappelijke organisaties en het coördineren van hun activiteiten op lokaal niveau. Gemeenten spelen een cruciale rol in het afstemmen van deze verandering op de lokale behoeften.
Het belang van bestaanszekerheid.
Bestaanszekerheid is het recht hebben op een bestaan met voldoende en voorspelbaar inkomen, een woning, toegang tot onderwijs en zorg om zo mee te kunnen doen in onze samenleving. De overheid heeft de verantwoordelijkheid om mensen hierin te ondersteunen en doet dat met onder andere uitkeringen, toeslagen, wonen, zorg en onderwijs (BMC).
Wat is het belang van vrijwilligerswerk voor het sociaal domein?
Volgens Movisie houdt vrijwilligerswerk de samenleving als geheel én de vrijwilliger zelf gezond en veerkrachtig. Het is belangrijk voor onder andere de sociale cohesie, inclusie, en het ontstaan van innovatie en ondernemerschap. In het sociaal domein worden vrijwilligers vaak ingezet en zijn de voordelen ervan duidelijk te zien. Een voorbeeld hiervan is een taalmaatje dat gekoppeld wordt met een vluchteling om zo zijn/haar taalkennis te verbeteren. Als het nieuwe kabinet besluit om in deze sector te bezuinigen, wordt het belang van vrijwilligers vergroot. Het is makkelijk om deze vrijwilligers te veel op te leggen, dus een juiste balans vinden is hierbij erg belangrijk. Vrijwilligers doen namelijk hun werk omdat ze hart hebben voor de zaak, en hierdoor kunnen ze zich vaak laten overvragen en hun grens niet goed aangeven. Volgens Jansje Middendorp, wetenschappelijk medewerker bij het Landelijk Stimuleringsnetwerk Thuisadministratie, zouden beroepskrachten en coördinatoren daar extra aandacht aan kunnen besteden door met de vrijwilliger constant in gesprek te blijven gaan.
Hoe draagt Zorgzaam010 bij aan het sociaal domein?
Zorgzaam 010 zal een belangrijk platform zijn voor het werven van vrijwilligers. Het is een initiatief van de gemeente Rotterdam die vrijwilligers, hulpvragers en organisaties met elkaar verbindt. Zo bieden zij (meer) mogelijkheden om vrijwilligerswerk te stimuleren. Zij bieden ook informatie over zorg, welzijn en participatie. Dit helpt Rotterdammers om meer te leren over beschikbare voorzieningen, rechten en mogelijkheden. Zo bevordert het ook de samenwerking tussen zorgprofessionals, welzijnswerkers, lokale overheden en bewoners. Dit maakt het mogelijk om maatwerk te leveren en zorgt ervoor dat hulpverleners en bewoners elkaar ondersteunen in het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit leidt er ook toe dat sociale netwerken worden versterkt.
Concluderend kan het nieuwe kabinet leiden tot verschillende beleidsveranderingen die invloed hebben op de financiering, regelgeving en ondersteuning van stichtingen en verenigingen in het sociale domein en de culturele sector. Organisaties moeten zich blijven aanpassen aan nieuwe wet- en regelgeving, maar er kunnen ook kansen ontstaan door nieuwe beleidsinitiatieven en programma’s. Daarom is het belangrijk voor stichtingen en verenigingen om goed op de hoogte te blijven van politieke ontwikkelingen en om gebruik te maken van eventueel nieuwe subsidiemogelijkheden. Vrijwilligers worden waarschijnlijk een belangrijk onderdeel van de samenleving om deze te blijven ondersteunen en de netwerken te versterken.
Bibliografie
Bestaanszekerheid. (z.d.). Divosa. https://www.divosa.nl/bestaanszekerheid
Bestaanszekerheid | advies. (z.d.). BMC. https://www.bmc.nl/sociaal-domein/arbeidsmarkt/bestaanszekerheid
Van Hogendorp, S. (2018, 28 augustus). Vrijwilligers krijgen steeds vaker te maken met complexe cliënten - Zorg+Welzijn. Zorg+Welzijn. https://www.zorgwelzijn.nl/vrijwilligers-krijgen-steeds-vaker-te-maken-met-complexe-clienten/
Redirect Confirmation · ZScaler Browser Isolation. (z.d.). https://32520579.isolation.zscaler.com/profile/1224afb1-2cdb-4ce8-9e4b-a552cb109467/zia-session/?controls_id=6917c26b-5b41-422a-946f-465fe9cbcde9®ion=fra&tenant=00313284c3f5&user=a5b1bf504e825e6cda559f1e125889578f714e89e43ffe13aa164413f7100b40&original_url=https%3A%2F%2Fverwonderzoek.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2021%2F01%2FEssay-Wat-is-vrijwilligerswerk-waard-Juni-2022.pdf&key=sh-1&hmac=f67598fd4d0ddabd4a55d412b7ea9d1aed553d9fdaaa5ab4c09598ac47f443d2
Vrijwillige inzet. (z.d.). Movisie. https://www.movisie.nl/vrijwillige-inzet#:~:text=Vrijwilligerswerk%20houdt%20de%20samenleving%20als,gemeenten%20als%20organisaties%20en%20initiatieven
