Bestaan er protocollen voor (vrijwillige) werkrelaties met mensen die zorg nodig hebben (mensen met een zorgachtergrond)?
Er bestaan geen standaard afspraken (ook wel protocollen genoemd) voor (vrijwillige) werkrelaties met mensen met een zorgachtergrond. De meeste protocollen gaan over de ‘normale’ vrijwilliger en over de rechten van zo’n vrijwilliger. Organisaties kunnen zelf beslissen of ze ook een dergelijk protocol schrijven over een werkrelatie met mensen met een zorgachtergrond, maar een normaal protocol kan ook voldoende zijn. Mocht een organisatie wel een specifiek protocol willen schrijven, dan kan een gedragscode uit de zorg als voorbeeld worden genomen.
Professionele gedragscodes in de zorg
Organisaties en beroepsverenigingen in de zorgsector hebben vaak specifieke gedragscodes. Daarin staan afspraken voor de samenwerking tussen zorgverleners en anderen. Voor vrijwilligers kan het lastig zijn om mensen op hun gedrag aan te spreken. In een gedragscode kan dan bijvoorbeeld staan wat er daarin verwacht wordt van een vrijwilliger. Platform Vrijwillige Inzet vertelt op haar website uitgebreid over het vastleggen van een gedragscode. In de regels die daar genoemd worden, staan de volgende onderdelen: bescherming, verantwoordelijkheid, en zorg van degenen met wie de begeleiders in de organisatie werken.
Het platform biedt een plan (ook wel blauwdruk genoemd) aan, dat er specifiek op is gericht seksuele intimidatie te voorkomen. Voor een uitgebreider plan daarover verwijst het platform door naar de gedragscodes van: Scouting Nederland, Respijthuis Lelystad en de Koninklijke Nederlandse Law Tennis Bond. De regels en afspraken kunnen verschillend zijn per zorgsoort, per regio en per wat er precies nodig is voor een organisatie.
Privacy en vertrouwelijkheid
Om ervoor te zorgen dat mensen die betaald krijgen voor hun baan in de zorg, mantelzorgers en vrijwilligers goed samenwerken, is het belangrijk dat zij elkaar kunnen updaten over hoe het gaat met een cliënt. Mensen die betaald krijgen voor hun baan in de zorg mogen alleen niet zomaar informatie over de cliënt aan iemand anders vertellen. Ze hebben namelijk een geheimhoudingsplicht. Die geldt niet als de cliënt heeft gezegd dat het goed is als er informatie aan anderen wordt doorgegeven. Voor zo’n geheimhoudingsplicht leggen zowel medewerkers als vrijwilligers vaak een eed of belofte af, of ze ondertekenen een geheimhoudingsverklaring. Dit is dan onderdeel van een vrijwilligersovereenkomst of een arbeidscontract. Als ze zich niet aan de geheimhoudingsplicht houden, mag de zorgaanbieder (hun werkgever) hen ontslaan en een schadevergoeding vragen. Wanneer er geen contract ondertekend is, is er ook geen sprake van geheimhoudingsplicht. Als een cliënt echter niet meer voor zichzelf kan spreken, zal er eerst een beoordeling moeten volgen van een gekwalificeerde professional of de cliënt inderdaad niet meer bekwaam is. Verder kan de familie van de cliënt ook bij de beslissing betrokken worden.
Zijn er platforms die een vrijwilliger op locatie adviseren hoe op veilige wijze te werken met mensen die zelf zorg nodig hebben?
Er bestaan verschillende organisaties waar je naartoe kunt voor advies over het werken met mensen met een zorgachtergrond, maar niet specifiek in Rotterdam.
- Vrijwilligers aan Zet. Dit centrum verzamelt en verspreidt informatie over het werken met vrijwilligers in een organisatie. Zo zijn er verschillende cursussen die je kunt volgen en vinden er themamiddagen plaats. Ook zorgt dit centrum ervoor dat mensen ervaringen kunnen delen over het werken met vrijwilligers.
- MEE Nederland. Dit is de grootste Nederlandse aanbieder van cliëntondersteuning.
Alle zorgkantoren en de meeste gemeenten hebben hun cliëntondersteuning ingekocht. Dit betekent dat zorgkantoren en gemeenten ondersteund worden door bedrijven die speciaal zijn opgericht om onderlinge samenwerking te ondersteunen en bevorderen.
Bronnen
Gedragscode vastleggen | NOV - Platform Vrijwillige Inzet (vrijwilligerswerk.nl)
Modelgedragscode | NOV - Platform Vrijwillige Inzet (vrijwilligerswerk.nl)
Omgangsregels en gedragscode voor vrijwilligers (zorgvoorbeter.nl)
Geheimhoudingsverklaring | AVG-Helpdesk voor Zorg en Welzijn (avghelpdeskzorg.nl)
